«Το έργο μας θυμίζει πόσο ανάγκη έχουμε από μία δημοκρατική κοινωνία που παίρνει θέση ενάντια στη βία, που σέβεται και προστατεύει τον αδύναμο, τον διαφορετικό, τον κατατρεγμένο, τον ξένο. Μία κοινωνία που προσπαθεί να δώσει «δίκιο στο δίκιο» της γυναίκας αλλά και όλων των ανθρώπων.» δηλώνει η σκηνοθέτις της παράστασης «Ικέτιδες», Μαριάννα Κάλμπαρη για την διαχρονικότητα των μηνυμάτων που διατυπώνει το έργο (madamefigaro.gr, Συνέντευξη: Νίκος Κοντομήτρος).

Πενήντα γυναίκες μαζί με τον πατέρα τους τον Δαναό ζητούν άσυλο από το Άργος – την πατρίδα της προγονής τους, της Αργείας Ιούς, η οποία κυνηγημένη από την Ήρα κατέληξε στην Αίγυπτο – σε μια προσπάθεια να γλιτώσουν από τους εξαδέλφους τους, τους πενήντα γιούς του Αιγύπτου οι οποίοι απαιτούν να τις παντρευτούν με την βία. Ο βασιλιάς Πελασγός αρχικά αντιμετωπίζει τους ξένους με μια στοιχειώδη καχυποψία, ζητώντας τους εξηγήσεις. Έχοντας λάβει τις απαραίτητες διευκρινίσεις μπαίνει σε δίλημμα καθώς αν τις διώξει υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσει την οργή του Δία που προστατεύει τους ικέτες ενώ αν τις δεχτεί κινδυνεύει από την ενδεχόμενη επιδρομή των αδηφάγων και βάρβαρων Αιγυπτίων. Προτεραιότητα του αποτελεί η γνώμη των πολιτών της χώρας που διαφεντεύει, οι οποίοι τελικά ψηφίζουν ομόφωνα να τις δεχτούν. Παρά την θετική απόφαση του λαού του Άργους, ο Δαναός προειδοποιεί τις κόρες του ότι οι Αιγύπτιοι θα τις καταδιώξουν. Όταν τελικά καταφτάνουν οι Αιγύπτιοι στο Άργος, οι Δαναΐδες είναι πλέον υπό την προστασία του Πελασγού και των Αργείων, γεγονός το οποίο οδηγεί τους Αιγυπτίους σε υποχώρηση. Έτσι, οι κόρες του Δαναού εγκαθίστανται στην πόλη, υμνώντας την που τους δέχτηκε τόσο απλόχερα. Η δράση κορυφώνεται με ένα χορικό προς τον Διά, με το οποίο τον παρακαλούν να τις προστατεύσει από τον αθέλητο γάμο.

Σύμφωνα με τον μύθο, στα δύο επόμενα έργα της τριλογίας (Αιγύπτιοι και Δαναΐδες, Αμυμώνη), οι Δαναΐδες τελικά αναγκάζονται να παντρευτούν τους γιούς του Αιγύπτου, μετά την ήττα και τον θάνατο του βασιλιά Πελασγού. Τότε ο Δαναός προκειμένου να καταλάβει τον θρόνο της πόλης του Άργους – τον οποίο σύμφωνα με την προφητεία θα του έκλεβε κάποιος από τους ανιψιούς του αφού θα τον σκότωνε – συμβουλεύει τις κόρες του να σφάξουν τους συζύγους τους την πρώτη νύχτα του γάμου. Όλες τους τους σκοτώνουν εκτός από την Υπερμνήστρα η οποία έχοντας υποπέσει στον έρωτα του συζύγου της, του σώζει τη ζωή. Αυτός είναι που σκοτώνει τον Δαναό και αναλαμβάνει τελικά τον θρόνο του Άργους.

Οι επιβλητικές «Ικέτιδες» της Μαριάννας Κάλμπαρη έρχονται να μας ταρακουνήσουν, τονίζοντας την υποδεέστερη θέση της γυναίκας διαχρονικά αλλά και την βίαιη και απάνθρωπη συμπεριφορά των ανδρών απέναντι τους. Επιπλέον, εστιάζει στο συναίσθημα της ανημπόριας της υποδουλωμένης στην θέληση των ανδρών γυναίκας, η οποία εγκλωβισμένη στα στερεότυπα της κοινωνίας πιστεύει ότι είναι ανίκανη να εναντιωθεί αποτελεσματικά απέναντι στους άνδρες και να κερδίσει την ανεξαρτησία της, χρησιμοποιώντας τα πλεονεκτήματα που έχει εναντίον τους. Παράλληλα, δίνεται έμφαση και στην έννοια της Δημοκρατίας, της ισότητας όλων των πολιτών, ντόπιων και ξένων, και της φιλοξενίας. Το μόνο μειονέκτημα της επεξεργασίας του κειμένου είναι το φλύαρο τέλος του έργου.

Οι πρωταγωνιστές μαζί με τον χορό συνθέτουν μια ενδιαφέρουσα παράσταση. Το δίδυμο Λένα Παπαληγούρα και Λουκία Μιχαλοπούλου στους ρόλους της Υπερμνήστρας και της Αμυμώνης αντίστοιχα καταφέρνουν με επιτυχία να μας μεταφέρουν το αίσθημα της απελπισίας των καταπιεσμένων από την πατριαρχία γυναικών αλλά και την απόγνωση των ξενιτεμένων ανθρώπων. Η Λυδία Κονιόρδου ως βασιλιάς Πελασγός στο πρώτο μισό του έργου εμφανίζεται περισσότερο στομφώδης από όσο πρέπει, όντας σε μερικά σημεία αφύσικη. Παρ’ ολ’ αυτά στο δεύτερο μισό μπαίνει με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στην σκηνή, διεισδύοντας σε ένα βαθύτερο επίπεδο του κειμένου και κατορθώνοντας να δημιουργήσει μια παρουσία δυναμική και στιβαρή. Ο Άκης Σακελλαρίου στον ρόλο του Δαναού, δημιουργεί μια στοργική και συμπονετική πατρική φιγούρα αλλά και έναν ευφυή χαρακτήρα ο οποίος πάντα βρίσκει τον τρόπο να οδηγήσει τα πράγματα προς το συμφέρον του. Ο Γιάννης Τσορτέκης έχει το αδίστακτο, εξουσιομανές και αιμοσταγές βλέμμα του κτήνους, ένα βλέμμα στο οποίο συγκεντρώνεται όλο το πατριαρχικό στοιχείο του έργου. Η Μαρίνα Σάττι πλαισιώνει υπέροχα με την αισθαντική και απαλή φωνή της τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Η Χριστίνα Σουγιουλτζή ως κορυφαία χορεύτρια εναρμονίζεται απόλυτα με το υπόλοιπο σύνολο. Ο πολυμελής χορός (Ελένη Βασιλάκη, Κωνσταντίνα Γιαννοπούλου, Γιώτα Δημητρακοπούλου, Φανή Λύκου, Ιόνυ Μοσχοβάκου, Δάφνη Παγουλάτου, Ελένη Πούλιου, Ελίνα Σταμοπούλου, Δανάη Στεργίου, Νικολάια Τριανταφύλλου, Νεφέλη Δοδοπούλου, Μυρτώ Καπώλη, Ρένια Κρητικού, Άννα Μωρόγιαννη) ο οποίος παίζει πρωταρχικό ρόλο στο συγκεκριμένο έργο είναι εξαίσιος, όντας άψογος τόσο φωνητικά (Ειρήνη Πατσέα, Σιμέλα Εμμανουηλίδου) όσο και κινησιολογικά (Χριστίνα Σουγιουλτζή). Με λίγα λόγια, αποτελεί χωρίς αμφιβολία το καλύτερο στοιχείο της παράστασης, διαμορφώνοντας με το όγκο του ένα υφέρπον κλίμα επαναστατικότητας.

Το λειτουργικό μεν αλλά φτωχό δε σκηνικό (Χριστίνα Κάλμπαρη) δεν συντελεί στην διαμόρφωση της κατάλληλης ατμόσφαιρας, αποσυντονίζοντας πολλές φορές τον θεατή από το κλίμα του έργου. Αντίθετα, τα κοστούμια της ιδίας προσδίδουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς η μεγαλοπρέπεια αλλά και τα χρώματα κάθε κουστουμιού είναι σαν να φανερώνουν την κοινωνική τάξη του ατόμου που το φοράει. Επιπλέον, οι απαλές μελωδίες (Χαράλαμπος Γωγιός) ενισχύουν το δραματικό στοιχείο της παράστασης, αγγίζοντας συναισθηματικά τον θεατή και δημιουργώντας του μια ψυχική γαλήνη.

Μέσα από την εύστοχη σκηνοθετική ματιά της, η Μαριάννας Κάλμπαρη – για την οποία ο πολυμελής χορός είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της παράστασης – μας αφηγείται μια ιστορία στην οποία έχει προσδώσει δύο όψεις από την μια αυτή της συλλογικότητας και από την άλλη αυτή της ομογενοποίησης του όχλου των γυναικών με κοινό άξονα τον φόβο. Μια ιστορία Δημοκρατίας και σεβασμού τόσο του άρχοντα προς τους πολίτες του όσο και το αντίθετο, μια υπενθύμιση της λειτουργίας του πολιτεύματος που έχει αλλοιωθεί ανά τους αιώνες. Εκτός αυτού, αναδεικνύει και το έντονο αίσθημα ευγνωμοσύνης των ξενιτεμένων ανθρώπων απέναντι στον προστάτη τους, υποδηλώνοντας το κενό αυτών των ανθρώπων αλλά και την δυσκολία του να μάθει κανείς να ζει από την αρχή.

Εν κατακλείδι, ο εξαιρετικός χορός συνοδευόμενος από μια πλειοψηφία καλών ερμηνειών, μια εύστοχη σκηνοθεσία και μια μελετημένη μουσική μας παραδίδουν ένα δεμένο και αξιοπρεπές αποτέλεσμα, επαναφέροντας μετά από αρκετά χρόνια ένα εμβληματικό έργο στον χώρο του Αρχαίου Θεάτρου της Επιδαύρου.

Συντελεστές

---

• Μετάφραση: Ιωάννης Γρυπάρης
• Επεξεργασία κειμένου και δραματουργίας – Σκηνοθεσία: Μαριάννα Κάλμπαρη
• Σκηνικά – Κοστούμια: Χριστίνα Κάλμπαρη
• Μουσική σύνθεση Χαράλαμπος Γωγιός
• Χορογραφία: Χριστίνα Σουγιουλτζή
• Σχεδιασμός φωτισμών: Στέλλα Κάλτσου
• Βοηθός σκηνοθέτιδας: Μαριλένα Μόσχου
• Μουσική διδασκαλία: Ειρήνη Πατσέα, Σιμέλα Εμμανουηλίδου
• Σχεδιασμός ήχων παράστασης: Θέμης Παντελόπουλος
• Βοηθός σκηνογράφου: Κυριακή Φόρτη
• Βοηθός ενδυματολόγου: Κατερίνα Κυρτάτου
• Βοηθός φωτίστριας: Ιφιγένεια Γιαννιού
• Βοηθός στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης: Αλέξανδρος Μπιτσώρης
• Συντονισμός παραγωγής CHÓRES: Βερονίκη Κρικώνη
• Επικοινωνία: Ρίτα Σίσιου
• Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας
• Πηγή φωτογραφιών: https://www.theatro-technis.gr/
• Μακιγιάζ φωτογράφισης: Όλγα Φαλέι
• Design Director: Δημήτρης Κολιαδήμας – Design: Semiotik Design
• Διαφήμιση-social media: Renegade Media
• Οργάνωση περιοδείας: Χριστίνα Μπάλλα
• Διεύθυνση παραγωγής: Μαρίνα Γαβριηλίδου
• Συμπαραγωγή: Θέατρο του Νέου Κόσμου – Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν

Παίζουν: Πελασγός: Λυδία Κονιόρδου, Αμυμώνη: Λουκία Μιχαλοπούλου, Υπερμνήστρα: Λένα Παπαληγούρα, Δαναός: Άκης Σακελλαρίου, Αιγύπτιος Κήρυκας: Γιάννης Τσορτέκης, Κορυφαία χορεύτρια: Χριστίνα Σουγιουλτζή, Κορυφαίες CHÓRES (αλφαβητικά): Ελένη Βασιλάκη, Κωνσταντίνα Γιαννοπούλου, Γιώτα Δημητρακοπούλου, Φανή Λύκου, Ιόνυ Μοσχοβάκου, Δάφνη Παγουλάτου, Ελένη Πούλιου, Ελίνα Σταμοπούλου, Δανάη Στεργίου, Νικολάια Τριανταφύλλου, Κορυφαίες Δραματικής Σχολής Θεάτρου Τέχνης (αλφαβητικά): Νεφέλη Δοδοπούλου, Μυρτώ Καπώλη, Ρένια Κρητικού, Άννα Μωρόγιαννη, Στις παραστάσεις τις Επιδαύρου συμμετέχουν επιπλέον: Τραγούδι (CHÓRES και Θέατρο Τέχνης): Μαρίνα Αβραάμ, Μαρία Ιωάννου, Κατερίνα Καλοχριστιαννάκη, Νεφέλη Καρατσώλη, Γεωργία Καραύτη, Αναστασία Κωνσταντινίδου, Αλκμήνη Μπασακάρου, Βάλια Μπολoνάκου, Νίκη Νικολακοπούλου, Καρολίνα Σακελλαρίου, Εύη Σαραντάκου, Μαρίνα Σκούρα, Πελαγία Τράγαρη, Ελένη Φιλιπποπούλου, Χορός: Χορευτική-ακροβατική ομάδα «Κι όμως κινείται», Στις παραστάσεις της Επιδαύρου, του Ανοιχτού Θεάτρου Λυκαβηττού και του Ωδείου Ηρώδου Αττικού: η Μαρίνα Σάττι εμφανίζεται ως σολίστ