«Μιλάει για πολύ σημαντικά θέματα, αλλά υπάρχει μία “ελαφράδα”. Υπάρχουν όμως και στιγμές που σοβαρεύει το πράγμα αλλά είναι κάτω από το πρίσμα ότι όλα είναι μέσα στη ζωή. Θα χαρακτήριζα το έργο ως μία μαύρη κωμωδία, ελαφρύ αλλά και πολύ βαθύ!» δηλώνει για την παράσταση «Ρίτα» η ηθοποιός Ιφιγένεια Καραμήτρου (festivalolympou.gr, Συνέντευξη: Ηρώ Τζημίκα).

Δύο αδέλφια με τελείως διαφορετική οπτική για τη ζωή, ο Τόνι και η Στέλλα, ζώντας μια φυσιολογική καθημερινότητα, καλούνται να απαντήσουν στα θεμελιώδη ερωτήματα της ύπαρξης, της απώλειας και της αγάπης. Μια επίσκεψη στον κτηνίατρο είναι αυτή που κινητοποιεί τη δράση του έργου. Μια επίσκεψη στην οποία ο κτηνίατρος ανακοινώνει στον Τόνι ότι πρέπει να κάνει ευθανασία στο σκύλο του, τη Ρίτα. Η Στέλλα, ως γιατρός, έχει σχηματίσει ξεκάθαρη άποψη για το ζήτημα, λέγοντάς του ότι δεν πρέπει να την αφήσει να υποφέρει. Ο Τόνι τότε της θέτει το ίδιο θέμα για την μητέρα τους — που ονομάζεται επίσης Ρίτα και πάσχει από Αλτσχάιμερ — γεγονός το οποίο οδηγεί στην απότομη ενηλικίωση των δύο αδελφών τα οποία ξεκινούν ένα ταξίδι εξυγίανσης και επούλωσης των πληγών τους μέσα από τις παιδικές τους μνήμες.

Η αμφίσημη «Ρίτα» της Μάρτα Μπουτσάκα (σε μια μελετημένη μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ) έρχεται για να απαλύνει τα τραύματα μιας φαινομενικά ονειρικής παιδικής ηλικίας, να ακούσει την επιλογή όσων παιδιών δεν αποφάσισαν ποτέ μόνα τους και να ορίσει τι σημαίνει το πολύπλοκο και συναισθηματικά φορτισμένο ρήμα «υποφέρω». Ένα κείμενο που, μέσα από την αναλογία, τονίζει την ανάγκη που έχουμε τους γονείς μας, ακόμα και όταν δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε ουσιαστικά μαζί τους, καθώς και το βαρύ φορτίο της κατανόησης ότι πλέον θέλουν να «ξεκουραστούν».

Η εξαιρετική χημεία μεταξύ των δύο ηθοποιών που υποδύονται τα δύο αδέλφια παίζει καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία του συγκεκριμένου εγχειρήματος. Από τη μία, ο Γιώργος Καφετζόπουλος ως Τόνι οικοδομεί με επιτυχία την εικόνα ενός ανθρώπου αφηρημένου, που όμως αντιλαμβάνεται πολύ καλά τα όρια μεταξύ λογικής και συναισθήματος, ενός ανθρώπου που στάθηκε μόνος του στα πόδια του και του λείπει η φροντίδα που στερήθηκε στην παιδική του ηλικία. Από την άλλη, η Ιφιγένεια Καραμήτρου ερμηνεύει με μαεστρία μια γυναίκα, τη Στέλλα, που φοβάται τα λάθη, που βάζει τη ζωή της στα κουτάκια που χτίζουν οι άλλοι για αυτήν και που είναι τρομερά εξαρτημένη από τη δεσποτική μητέρα της, η οποία πάντοτε έπαιρνε τις αποφάσεις για αυτήν. Ένα πολύ ευάλωτο στην γνώμη των άλλων πλάσμα, το οποίο συνεχώς βρίσκεται παγιδευμένο στην πραγματικότητα που δημιούργησαν οι άλλοι για αυτήν, αποφεύγοντας να συνειδητοποιήσει ότι για όλα τα δεινά της ευθύνεται μόνο η ίδια.

Το μινιμαλιστικό σκηνικό, διαμορφωμένο σαν ένα πολύχρωμο παιδικό δωμάτιο, και τα όμορφα κοστούμια (Νεκταρία Ηλιάκη) αγκαλιάζουν με πολύ ωραίο τρόπο τις προθέσεις της σκηνοθέτιδας, ενώ αναδεικνύουν και την τρυφερότητα του έργου.

Η σκηνοθετική ματιά της Ρηνιώς Κυριαζή καταφέρνει να δημιουργήσει μια παράσταση με καλά ρυθμισμένες ισορροπίες, τόσο μέσα από την εναλλαγή του ονειρικού, χαριτωμένου στοιχείου με το τραχύ στοιχείο της πραγματικότητας, όσο και μέσα από τις μικρές, αυξανόμενης έντασης κλιμακώσεις που δίνει στο κείμενο της Μάρτα Μπουτσάκα. Κάτι που ξεχώρισα είναι η ιδέα με τα χαρτάκια στον τοίχο, που άλλοτε συμβολίζουν τις επιλογές που έχουν πάρει οι άλλοι για τη Στέλλα, άλλοτε τους πολυάριθμους ψυχαναγκασμούς του Τόνι, και άλλοτε την ξεθωριασμένη μνήμη της μητέρας τους. Σκηνοθετικό εύρημα αποτελεί και η τελευταία σκηνή με το σπινθηροβόλο κερί, που αποδίδει με παιδικότητα το βαθύ καθήκον του αποχαιρετισμού της μητέρας τους.

Συμπερασματικά, οι εξαιρετικές ερμηνείες του Γιώργου Καφετζόπουλου και της Ιφιγένειας Καραμήτρου, σε συνδυασμό με την έξυπνη προσέγγιση της Ρηνιώς Κυριαζή, συνθέτουν μια παράσταση στην οποία η έντονη εναλλαγή της σοβαρότητας με την παιδικότητα μας φέρνει αντιμέτωπους με την αλήθεια της απώλειας και των παιδικών τραυμάτων που κουβαλάει ο καθένας μας.

Πηγή φωτογραφιών: https://elculture.gr/

Πληροφορίες παράστασης: Ρίτα της Μάρτα Μπουτσάκα, σε σκηνοθεσία Ρηνιώς Κυριαζή στο Θέατρο του Νέου Κόσμου