«Όλο σχετίζεται με την απώλεια της συνείδησης και την αίσθηση να χάνεις τον εαυτό σου, είναι κάτι που με συγκινεί πολύ. Έχει κυριολεκτική σημασία αυτό, η ηρωίδα μας πάσχει από άνοια, αλλά το έργο μιλάει για την ευρύτερη αίσθηση του πώς είναι μετά από μία συνταρακτική εμπειρία και στη ζωή μας. Μπορεί να σχετίζεται με το οτιδήποτε, να «χάνεσαι” μέσα σου, να διαστρεβλώνονται τα όρια μεταξύ ψευδαίσθησης και παραίσθησης, να νομίζεις ότι είσαι ο ίδιος και να μην είσαι. Δηλαδή σιγά-σιγά να χάνεται η ζωή μέσα απ’ τα χέρια σου.» αναφέρει ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος σχετικά με το νέο έργο που σκηνοθετεί στο Θέατρο Ιλίσια (Καλύτερα δεν γίνεται, Συνέντευξη: Ναταλία Γερμανού, Ναταλία Αργυράκη).

Η Τζουλιάνα, μια αφοσιωμένη και παθιασμένη με τη δουλειά της νευρολόγος, ευρισκόμενη σε ένα συνέδριο ως βασική ομιλήτρια, κατά την διάρκεια της παρουσίασης του προϊόντος της, παθαίνει ένα λιποθυμικό επεισόδιο. Όντας έμπειρη και γνωρίζοντας εις βάθος το αντικείμενο της νευρολογίας, είναι πλέον πεπεισμένη ότι έχει όγκο στον εγκέφαλο. Παρ’ όλα αυτά τόσο οι εξετάσεις της όσο και οι αφηγήσεις της στην γιατρό που την παρακολουθεί φαίνεται να μην συμφωνούν με την δική της οπτική. Απελπισμένες τηλεφωνικές κλήσεις με την αποξενωμένη από χρόνια κόρη της, ένα πουλημένο σπίτι στο «Ακρωτήρι» που επανέρχεται συνεχώς στην μνήμη της και ένα χειριστικό και άπιστο εικονικό κακέκτυπο του τρυφερού και υποστηρικτικού συζύγου της, υφαίνουν τον κολλώδη ιστό που παγιδεύει τα θηράματα της η άνοια. Καθώς οι καταστάσεις, τα πράγματα και οι ήχοι γύρω της φαντάζουν όλο και περισσότερο ξένοι, η Τζουλιάνα θα κληθεί να διαμορφώσει μια νέα πραγματικότητα με διαφορετικές δικλείδες ασφαλείας και μηχανισμούς αυτορύθμισης.

Το εσωστρεφές «Ακρωτήρι» του Sharr White εξετάζει πώς μια μεγάλη τραγωδία μπορεί να ραγίσει τα εύθραυστα ινία της ελπίδας και να οδηγήσει στη σταδιακή απώλεια του εαυτού του ατόμου. Ενός εαυτού ο οποίος ασκεί σημαντικό αντίκτυπο στους κοντινούς ανθρώπους των ανοϊκών ατόμων, οι οποίοι καταρρέουν αναγνωρίζοντας την καταλυτική αλλαγή που υφίσταται η προσωπικότητά τους. Με λίγα λόγια, οι δύο χαρακτήρες του έργου, έχοντας χάσει το κέντρο βάρος τους, προσπαθούν να αποκαταστήσουν την ψυχική τους γαλήνη και να ανασυνθέσουν την ύπαρξή τους από την αρχή.

Η Μαρία Ναυπλιώτου λικνίζεται με χάρη στους ρυθμούς της σταδιακής κατάρρευσης της Τζουλιάνας, χρησιμοποιώντας με επιτυχία ένα μοντέλο εναλλαγής μεταξύ της επιθετικότητας ενός αγριμιού και της τρυφερότητας ενός μικρού παιδιού, στοιχεία που χαρακτηρίζουν απόλυτα έναν άνθρωπο που χάνει τη συνείδηση του. Με την εξαιρετικά χειμαρρώδη ερμηνεία της, καθηλώνει το κοινό στην αγωνία με την οποία προσπαθεί να διαχωρίσει την ψευδαίσθηση από την αλήθεια και να διαχειριστεί τόσο την βιολογική απώλεια της κόρης της όσο και την έκπτωση των δεξιοτήτων της, καθώς η ασθένεια διαβρώνει κάθε ανάμνηση στο πέρασμά της.

Ο Δημήτρης Αλεξανδρής, ως Ιαν, σύζυγος της Τζουλιάνας, με κεντρικό άξονα της ερμηνείας του τον ορθολογισμό, ψυχογραφεί με χειρουργική ακρίβεια τον κοντινό άνθρωπο ενός ανοϊκού ατόμου. Ενσωματώνοντας την έκπληξη, αλλά και την τρυφερότητα στον τόνο της φωνής, μας παραδίδει έναν πολυεπίπεδο χαρακτήρα, ο οποίος συνεχίζει να στηρίζει την Τζουλιάνα όσο κι αν οι κρίσεις της τον φέρνουν αντιμέτωπο με έναν αγνώριστο άνθρωπο. Η Στεφανία Ζώρα παίρνοντας διάφορες γυναικείες μορφές – με μεγάλη επιτυχία – με αυτήν την κόρης της Τζουλιάνας να κυριαρχεί, αναδεικνύει με την ερμηνεία της τον τρόπο με τον οποίο συγχέει η Τζουλιάνα τις γυναίκες του περίγυρού της με την αγνοούμενη κόρη της αλλά και την εμμονή της με αυτή. Ο Αυγουστίνος Κούμουλος είναι πολύ καλός στους ρόλους των διάφορων ανδρών που καλείται να ερμηνεύσει.

Η λιτή, εύπλαστη και γεωμετρική σκηνογραφία της Ηλένιας Δουλαδίρη σε συνδυασμό με την ελπιδοφόρα μουσική, διεισδύει βαθιά στον ευμετάβλητο ψυχισμό αυτών των ατόμων, ενώ ταυτόχρονα διαμορφώνει μια συναισθηματικά φορτισμένη ατμόσφαιρα, καταλυτική για την ροή για του έργου.

Τοποθετώντας τους ηθοποιούς σε οριοθετημένους συνεχώς εναλλασσόμενους από τους φωτισμούς χώρους, ο Οδυσσέας Παπασπηλίοπουλος υπογραμμίζει την ακροβασία της πολυσχιδούς κατασκευής του εγκεφάλου ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία καθώς και τα άλματα της συνείδησης από γεγονός σε γεγονός. Διανύοντας το ταξίδι της απώλειας παράλληλα με την Τζουλιάνα αναδεικνύει εξαιρετικά εύστοχα την επιθετικότητα και κατ’ επέκταση την ανασφάλεια που εκδηλώνει, ανίκανη να συνειδητοποιήσει ότι θα πρέπει να ξεκινήσει ξανά από την αρχή. Σύντομη παρατήρηση όσον αφορά το τέλος της παράστασης: ίσως μια μεγαλύτερη εσωστρέφεια να ενδυνάμωνε ακόμα περισσότερο το συναισθηματικό φορτίο του. Ξεχωρίζω τη σκηνή κατά την διάρκεια της οποίας παραλληλίζονται η διήγηση του περιστατικού στο συνέδριο από την Τζουλιάνα και από τον Ιάν αντίστοιχα στην γιατρό της Τζουλιάνας· σκηνή στην οποία διαφαίνεται ο πλήρης ψυχικός κλονισμος των δύο χαρακτήρων.

Συνολικά, η συγκλονιστική Τζουλιάνα της Μαρίας Ναυπλιώτου (με τις ερμηνείες των υπόλοιπων να είναι εξαιρετικές) άρτια καθοδηγημένη από τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο μας προσφέρουν μια έντονη θεατρική εμπειρία που σε κρατάει καθηλωμένο μέχρι το τέλος.

Πηγή φωτογραφιών: in.gr

Πληροφορίες παράστασης: Το Ακρωτήρι, σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου στο Θέατρο Ιλίσια