«Ο Στρίντμπεργκ δεν διδάσκει, δεν απαντά, δεν δίνει λύσεις. Θέτει ερωτήματα. Ερωτήματα του τότε, του σήμερα και του πάντα. Ερωτήματα όπως: “ποιος είναι ο θύτης και ποιος το θύμα;”, “ποιος οδηγεί το παιχνίδι κάθε φορά και γιατί;”, “οι άνθρωποι πραγματικά είναι όπως είναι ή όπως θέλουμε ή μας βολεύει να τους βλέπουμε;”, “ποιο είναι το ψέμα και ποια η αλήθεια στις ανθρώπινες σχέσεις;”. Αυτά είναι ερωτήματα που μεταβάλλονται ανάλογα με την εποχή, την κοινωνία και τις συνθήκες αλλά, παρ’ όλα αυτά, παραμένουν τα ίδια.» δηλώνει η Δήμητρα Χατούπη όσον αφορά το λόγο που επέλεξε να παίξει στον συγκεκριμένο έργο και τις προεκτάσεις του έργου στο σήμερα (naftemporiki.gr, Συνέντευξη: Γιώργος Σ. Κουλουβάρης).

Σε ένα θέρετρο, το αιώνιο ερωτικό τρίγωνο – ο νυν σύζυγος, η μυστηριώδης μοιχαλίδα και ο πρώην απατημένος σύζυγος – εμπλέκονται σε έναν ενστικτώδη αγώνα με μεγάλο έπαθλο την επικράτηση του ενός έναντι του άλλου. Ένα εξαιρετικά γοητευτικό παιχνίδι, όπου η μανία της εξουσίας σε παρασέρνει σε μια ατέρμονη και ψυχοφθόρα δολοπλοκία, η οποία στο τέλος σε αφήνει ένα άψυχο κουφάρι σε μια όαση ζωής. Ένα παιχνίδι που δεν σου επιτρέπει να φύγεις μέχρις ότου τα τραύματά σου να μεγαλώσουν, η αξιοπρέπειά σου να κυλισθεί στον βούρκο, το μυαλό σου να εκφυλιστεί και η ψυχή σου να λερωθεί ως το τελευταίο χιλιοστό από τη λάσπη της εκδίκησης. Οι ρόλοι του θύτη και του θύματος, του δανειστή και του οφειλέτη εναλλάσσονται συνεχώς, καθώς το σκήπτρο της μανίας αλλάζει χέρια και η «αγάπη» που τρέφει ο ένας για τον άλλον μετατρέπεται σε ένα εύχρηστο εργαλείο χειραγώγησης.

Οι ψυχογραφικοί «Δανειστές» του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ αποτελούν έναν ύμνο στην ανάδειξη των αποτελεσμάτων της κτήσης μέσα στον κοινωνικό θεσμό του γάμου, αλλά και την αυτοκαταστροφική φύση του να αισθάνεσαι είτε δανειστής είτε οφειλέτης σε μια σχέση. Η επιβίωση της αξιοπρέπειας μέσα από τα μάτια της εκδίκησης για μια ληξιπρόθεσμη συναισθηματική οφειλή, θα αποτελέσει την αιτία για την καταστροφή της φαινομενικής ευτυχίας των τριών απελπισμένων ηρώων.

Ο Φίλιππος Σοφιανός, ενσαρκώνει έναν χειριστικό Γκούσταβ, ο οποίος έχοντας υπολογίσει την παραμικρή κίνηση του, προκειμένου να αναγκάσει την Τέκλα να πληρώσει με το τίμημα της αξιοπρέπειάς της την παλιά οφειλή της, είναι έτοιμος να εκτελέσει το σχέδιό του σαν στυγνός δολοφόνος. Φέροντας, μια μυστηριώδη γοητεία και εξουσία την οποία ασκεί τόσο πάνω στον Άντολφ όσο και πάνω στην Τέκλα, διαμορφώνει έναν βαθιά πληγωμένο και στιγματισμένο από το χωρισμό του άνθρωπο που έχει επιλέξει να απαλλαγεί από τον πόνο, ξεριζώνοντας την ψυχή του και παίρνοντας την μορφή ενός εμμονικού διαβόλου. Η Δήμητρα Χατούπη, στον ρόλο της σαγηνευτικής Τέκλα, εμφανίζεται ως μια ερωτική γυναίκα, που εκμεταλλεύεται την έλξη που νιώθουν οι άλλοι γι’ αυτήν, απομυζώντας ό,τι μπορεί από τον καθένα προκειμένου να εμπλουτίσει την προσωπικότητα της – στοιχείο που θα την βοηθήσει να αποπλανήσει το επόμενο θύμα της. Παράλληλα, μας προσφέρει και μια δεύτερη ανάγνωση του χαρακτήρα της, αυτή μιας ευάλωτης γυναίκας, εξαρτημένης από την ανδρική παρουσία και αδύναμης μπροστά στον εκδικητικό δανειστή της (τον πρώην σύζυγο της). Μια γυναίκα που αντιλαμβάνεται από την επερχόμενη ηθική κατάρρευση και εθελοτυφλεί μπροστά στο τραγικό τέλος της ιστορίας. Ο Γιώργος Σταυριανός ως Άντολφ, σκιαγραφεί έναν χαρακτήρα κατακερματισμένο από την ζήλια του – συναίσθημα το οποίο εντείνεται μετά την επίσκεψη του Άντολφ. Ένας χαρακτήρας που έχει αφανή φαινομενικά επιρροή στους δύο ήρωες, αλλά τόσο η παρουσία του όσο και η απουσία του δρουν καταλυτικά για την διαμόρφωση των σχέσεων, μέσα σε αυτό συνεχώς μεταβαλλόμενο παιχνίδι εξουσίας.

Τοποθετώντας τους ηθοποιούς σε ένα λιτό σκηνικό (Θοδωρής Χρυσικός) στο οποίο δεσπόζει ένας κόκκινος πίνακας στο κέντρο της σκηνής, ο Άρης Τρουπάκης δημιουργεί ένα εννοιολογικά συμπαγές αποτέλεσμα, στο οποίο αναδεικνύονται άριστα οι σχέσεις εξουσίας μεταξύ των τριών μελών του ερωτικού τριγώνου.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο εισχωρεί στην ουσία του έργου, θέτοντας διαχρονικά ερωτήματα πάνω στις σχέσεις των δύο φύλων, τις επιπτώσεις ενός χωρισμού όσον αφορά και τα δύο μέλη της σχέσης αλλά και τις εμμονές που έχουν οι άνθρωποι με τις πληγές τους. Κρατάω την τελευταία σκηνή της παράστασης, στην οποία ο Φίλιππος Σόφιανος κλείνει την παράσταση με την φράση «καημένοι άνθρωποι», αφήνοντας μας να αναλογιστούμε πώς μια ασήμαντη πληγή μπορεί να οδηγήσει σε ένα τέτοιο κακό.

Ο Άρης Τρουπάκης, αναλύοντας για άλλη μια φορά ένα εξαιρετικό έργο υπό το πρίσμα της ουσίας των πραγμάτων, κατορθώνει να μας καταστήσει μάρτυρες μιας παράστασης, στην οποία οι αυθεντικές ερμηνείες των τριών ηθοποιών δημιουργούν ένα άρτιο καλλιτεχνικά αποτέλεσμα.

Πληροφορίες παράστασης: «Οι Δανειστές» του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ, σε σκηνοθεσία του Άρη Τρουπάκη στο Θέατρο Ελέρ