«Η παράσταση είναι ένα ντοκουμέντο. Από σεβασμό προς τους στρατιώτες και τις οικογένειές τους, αλλάξαμε τα ονόματα των εμπλεκομένων, αλλά τα γεγονότα που αφηγούμαστε είναι πέρα ως πέρα αληθινά.» απαντάει ο Αντώνης Κυριακάκης,
κειμενογράφος και ένας από τους σκηνοθέτες της παράστασης, προσπαθώντας να περιγράψει την παράσταση με λίγες λέξεις (prin.gr, Συνέντευξη: Κυριάκος Νασόπουλος).

Τέσσερις αδελφικοί φίλοι στρατολογούνται προκειμένου να πάρουν μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία. Ξεκινώντας ένα ταξίδι από την αναβλύζουσα ελπίδα και τη μαγεία της εξερεύνησης, οι ήρωες μεταμορφώνονται αργά αλλά σταθερά σε αποκτηνωμένους αχυρανθρώπους, που λειτουργούν ως καύσιμα σε μια μηχανή που οδεύει απρόσκοπτα προς μια μαζική αυτοκτονία. Καθώς οι πολιτικοοικονομικές συνθήκες της χώρας αλλάζουν ραγδαία και η εξουσία συνεχίζει έναν αλαζονικό, επεκτατικό πόλεμο, οι χαρακτήρες θα βιώσουν την πείνα, την δίψα, την σωματική εξόντωση και τέλος τον τρόμο μιας άτακτης υποχώρησης μπροστά σε έναν ατέρμονο εφιάλτη. Όμως, ποιο το όφελος ενός πολέμου που αφήνει πίσω τον άνθρωπο και υποβαθμίζει τις αιώνιες αξίες ενός ολόκληρου λαού;

Το πεζογραφικό «Το Όνειρο της Ιωνίας – Η Μικρασιατική Εκστρατεία μέσα από τα ημερολόγια στρατιωτών» του Αντώνη Κυριακάκη, χαρτογραφεί με ακρίβεια τα γεγονότα της περιόδου 1919 – 1922, εξετάζοντάς τα μέσα από τη ματιά καθημερινών ανθρώπων που στιγματίστηκαν για πάντα από τη βία μιας ατελέσφορης σφαγής. Ένα αντιπολεμικό έργο για τη φιλία, την απελπισία, τη βαρβαρότητα του πολέμου, την έπαρση μιας εξουσίας που παίζει με την ανθρώπινη ζωή και την εθελοτυφλία ορισμένων στρατιωτών απέναντι στην απόλυτη καταστροφή. Ένα διεισδυτικό ντοκουμέντο που αναδεικνύει τις μελανές στιγμές εξαγρίωσης και εξαθλίωσης τόσο των Ελλήνων όσο και των Τούρκων στρατιωτών.

Ο Μάρκος Γέττος δημιουργεί έναν ευαίσθητο χαρακτήρα, ο οποίος περνά από την αθωότητα ενός μικρού παιδιού στην ψυχρή απελπισία ενός ευφυούς ανθρώπου που έχει αγανακτήσει συνειδητοποιώντας ότι η ζωή του κρέμεται από την κλωστή της αναλγησίας του κράτους. Ο Βασίλης Καλφάκης ερμηνεύει τον ρόλο, αξιοποιώντας το βλέμμα του και την επιφυλακτικότητά μπροστά στη συνεχώς αυξανόμενη φιλοδοξία του στρατεύματος, κατασκευάζει μια σύνθετη φιγούρα που ακροβατεί μεταξύ του τρόμου για την επερχόμενη συντριβή και του πανικού όσον αφορά την απώλεια της προσωπικότητάς του. Ο Κώστας Κουτρουμπής αναδεικνύει τις κρυφές πτυχές ενός συναισθηματικού και συντηρητικού οικογενειάρχη, ο οποίος είναι έτοιμος να κάνει τα πάντα για την οικογένεια του, ακόμα και να αντισταθεί στον αξιωματικό του στρατεύματος. Ο Τάσος Τζιβίσκος φέρει στην σκηνή την αυταρχικότητα του ηγέτη και του ανθρώπου που έχει χάσει το μέτρο και πλέον καταφεύγει σε σπασμωδικές κινήσεις, καταπατώντας κάθε ηθική αξία. Στον αντίποδα, η Ανθή Φουντά ενώ καταφέρνει να εισχωρήσει στη συναισθηματική κατάσταση του ρόλου της, καταφεύγει σε μερικές κινησιολογικές υπερβολές και η ταχύτητα του λόγου της, φαίνεται να επιβραδύνει τον ρυθμό της παράστασης.

Οι Αντώνης Κυριακάκης και Γιώργος Πατεράκης, αξιοποιώντας την ευέλικτη και εύστοχη σκηνογραφία της Ανθής Φουντά,  πλήθος εικόνων στον θεατή, αποδίδοντας ευρηματικά το αφηγηματικό κείμενο. Παράλληλα, οικοδομούν το κατάλληλο κλίμα δίνοντας άλλοτε έναν τόνο χαράς και ελπίδας και άλλοτε έναν τόνο απογοήτευσης και απόλυτης συντριβής. Ωστόσο, η μεγάλη διάρκεια μερικών σκηνικών δράσεων (π.χ. η φιλοξενία των στρατιωτών στο τούρκικο σπίτι) αποπροσανατολίζει αρκετές φορές την προσοχή του θεατή από τη συναισθηματική φόρτιση του έργου.

Το δυνατό κείμενο του Αντώνη Κυριακάκη, συνοδευόμενο από τις πολύ καλές, στην πλειοψηφία τους, ερμηνείες, τοποθετεί ρεαλιστικά τα γεγονότα της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Η σκηνοθεσία των Αντώνη Κυριακάκη και Γιώργου Πατεράκη αξιοποιεί ευρηματικά το κείμενο, υστερώντας σε μερικά σημεία ως προς τον ρυθμό.

Πηγή φωτογραφιών: more.com

Πληροφορίες παράστασης: «Το Όνειρο της Ιωνίας – Η Μικρασιατική Εκστρατεία μέσα από τα ημερολόγια στρατιωτών», σε σκηνοθεσία Αντώνη Κυριακάκη και Γιώρου Πατεράκη στο Θέατρο Αργώ