«Ο Καρούζος, είχε γράψει τον στίχο “Το μέλλον έχει χρώμα πουτανί”, όταν έκανε παρέα με τη μητέρα μου και εμένα. Νομίζω ότι με αντιπροσωπεύει απόλυτα. Ένα μωβ βρώμικο. Σαν το σάβανο. Είναι η εισαγωγή στον χώρο των νεκρών.» απαντά ο Δημήτρης Τάρλοου, σκηνοθέτης της παράστασης, ερωτώμενος για το αν υπάρχει φως στο τέλος του έργου (news247.gr, Συνέντευξη: Γεωργία Οικονόμου).

Ο Φράνκενσταϊν, ένας φιλόδοξος νέος, καταφθάνει στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο εργαστήριο του καθηγητή Κρέμπε, ως φοιτητής από τη Γενευή και απεσταλμένος του καθηγητή Βάλντμαν. Η συνάντησή του με γνωστά αλλά και νέα πρόσωπα, με τον έρωτα αλλά και η εμμονή με το όραμα ενός τεχνητού δημιουργήματος που θα καλύπτει στο μέλλον τις επικοινωνιακές και γνωστικές ανάγκες του ατόμου, υποκαθιστώντας τον νοητικό κάματο του ανθρώπινου μυαλού, θα τον οδηγήσει στη δημιουργία ενός παντοδύναμου τέρατος. Όμως ποια θα ήταν η μαγεία της ζωής χωρίς την προσπάθεια ανακάλυψης ενός αχανούς κόσμου και ποια η σύσταση μιας κοινωνίας, της οποίας οι πιο μύχιες σκέψεις και επιθυμίες ελέγχονται από την εκάστοτε εξουσία μέσω μιας μηχανής;

Το ατμοσφαιρικό «Frankenstein & Eliza» της Έρις Κύργια, εμπνευσμένο από το μυθιστόρημα της Mary Shelley, παραλληλίζει το τέρας με την ταχέως αναπτυσσόμενη τεχνητή νοημοσύνη και δημιουργεί ένα συνεκτικό αλλά συμβατικά γραμμένο κείμενο με δυνατά σημεία αλλά και αρκετά κλισέ. Το έργο τοποθετώντας στο επίκεντρο τον κενό συναισθηματικό κόσμο και τις προβληματικές σχέσεις του Φράνκενσταϊν, τεκμηριώνει τη μανία του ήρωα για βαθύτερη ψυχική σύνδεση και συντροφικότητα και κατ’ επέκταση την ψύχωσή του όσον αφορά τη δημιουργία μιας μηχανής που θα τον καταλαβαίνει. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, σχηματίζει έναν ολοκληρωμένο κεντρικό χαρακτήρα, οριοθετώντας εύστοχα την ανάδειξη της συναισθηματικής κατάστασης των υπόλοιπων ηρώων, ενώ παράλληλα επιδιώκει να τονίσει την επιφανειακή προσέγγιση της ζωής από τον πρώτο.

Ο Φράνκενσταϊν του Γιάννη Στάνκογλου, περνώντας από τη φιλοδοξία και τον απόλυτο έλεγχο της νοητικής του κατάστασης στην ενοχή, την παραίτηση μπροστά στην διαχείριση του απόλυτου χάους και, στο τέλος, την αυτοθυσία, δημιουργεί μια πολυσήμαντη και ενδιαφέρουσα φιγούρα με μελετημένες συναισθηματικές κορυφώσεις. Ο Ιερώνυμος Καλετσάνος προσεγγίζοντας με την λεπτότητα και την ευγένεια του καλλιεργημένου ανθρώπου τον ρόλο του Κλερβάλ, επιστήθιου φίλου του Φράνκενσταϊν, διαμορφώνει έναν χαρακτήρα μετρημένο και λογικό που βάζει φρένο στην συνεχώς αυξανόμενη φιλοδοξία του φίλου του. Ο Γιώργος Συμεωνίδης, φέροντας στη σκηνή τον κυνισμό του Καθηγητή Γκρέμπε, φοράει με επιτυχία το προσωπείο του μεγαλομανή επιστήμονα, ενός ανθρώπου που είναι έτοιμος να ξεπεράσει κάθε όριο προκειμένου να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Ο Γιώργος Μπινιάρης, αξιοποιώντας μια αφοπλιστική ηρεμία και ειλικρίνεια, αναδεικνύει στο μέγιστο την φιλοσοφική υπόσταση του Ρόμπερτ, ενός σερβιτόρου και καλλιτέχνη της ζωής, ο οποίος έχει μάθει να αναγνωρίζει τα σημάδια της δυστυχίας και να προσφέρει μια πρόσκαιρη γιατρεία στον εκάστοτε πόνο μέσω της σερβιρίσματος του κατάλληλου ποτού.

Στην αντίπερα όχθη, οι δύο γυναικείες ερμηνείες των Χριστίνας Στεφανίδη και Μαρίας Πανουργιά εγκλωβίζονται η καθεμία σε συγκεκριμένες συναισθηματικές αποχρώσεις του αντίστοιχου ρόλου, καταφεύγοντας σε μια μονοδιάστατη απόδοση χωρίς ιδιαίτερες συναισθηματικές διακυμάνσεις. Στην πρώτη περίπτωση, η Χριστίνα Στεφανίδη αποδίδει σαφώς το στοιχείο του ερωτισμού της πνευματώδους ποιήτριας Ελίζαμπεθ, παρουσιάζοντας αρκετές αδυναμίες στις στιγμές έντασης της ηρωίδας. Στην δεύτερη περίπτωση, η Μαρία Πανουργιά φαίνεται ότι παγιδεύεται στην ψυχρότητα της παραμελημένης συζύγου.

Ένα σκοτεινό bar, ένα πιάνο, ένα τραπεζάκι και μια εικόνα του Προμηθέα απαρτίζουν την κομψή και αριστοκρατική σκηνογραφία του Πάρι Μέξη, απόλυτα εναρμονισμένη με την αινιγματική ατμόσφαιρα που οικοδομούν τόσο οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου όσο και η μουσική του Gary Salomon, η οποία εκτελείται live από την εξαίσια φωνή της Χριστίνα Στεφανίδη.

Ο Δημήτρης Τάρλοου, αξιοποιώντας εύστοχα το video wall, τους ήχους του ψηφιακού εγκεφάλου της Ελάιζα και το ενδιαφέρον, αισθητικά και χρωματικά βίντεο του Χρήστου Συμεωνίδη στο τέλος, δημιουργεί ένα ενδιαφέρον δυστοπικό και γήινο ταυτόχρονα περιβάλλον, ιδανικό για τη φιλοξενία των έξι ηρώων του έργου. Κατ’ αυτό τον τρόπο, έρχεται να υπογραμμίσει από την μία, την μαγεία, και, από την άλλη, την φρίκη που κρύβει η δύναμη ενός τεχνητού εγκεφάλου που εξελίσσεται ανεξέλεγκτα. Επιπλέον, περνώντας από την άνεση της καθημερινότητας στον εφιάλτη της γέννησης του τέρατος, οικοδομεί ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο κλίμα το οποίο διατηρεί το ενδιαφέρον καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, αλλά δεν οδηγεί σε ένα δυνατό συναισθηματικά φινάλε.

Η ατμοσφαιρική, αλλά ελλιπής όσον αφορά το άτονο φινάλε, ανάγνωση του Δημήτρη Τάρλοου ενσωματώνει έξυπνα την τεχνολογία στο συμβατικά γραμμένο κείμενο της Έρις Κύργια. Οι μελετημένες, στην πλειοψηφία τους, ερμηνείες – με τον Γιάννη Στάνκογλου να ξεδιπλώνει με ακρίβεια την πολυπλοκότητα του Φράνκενσταϊν – δημιουργούν μια ενδιαφέρουσα παράσταση εμπνευσμένη από την εξάπλωση της τεχνητής νοημοσύνης.

Πηγή φωτογραφιών: poreiatheatre.com

---

Πληροφορίες παράστασης: Frankenstein & Eliza της Έρι Κύργια, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου στο Θέατρο Πορεία

---