«Η Στέλλα έχει τρομερή ενσυναίσθηση, αρετή που δεν διαθέτει κανένας άλλος ήρωας. Η Μπλανς έχει διαύγεια και καταλαβαίνει πιο βαθιά πράγματα, ο Στάνλεϊ έχει τρομερή ορμή και η Στέλλα προσπαθεί να γεφυρώσει τα χάσματα. Αυτό στην πραγματικότητα συνεπάγεται την εγκατάλειψη του εαυτού της γιατί πλέον καλείται να υπάρξει ανάμεσα σε δύο τερατώδεις εγωισμούς που την τσακίζουν. Και ενώ έχει καταφέρει να φύγει από την οικογένειά της κάνοντας ένα νέο ξεκίνημα με τον Στάνλεϊ, έρχεται η αδελφή της και την ξανασυνδέει με τη ρίζα της, ανατρέποντας τις ισορροπίες.» εξηγεί ο Δημήτρης Καρατζάς, σκηνοθέτης της παράστασης, μιλώντας για την ψυχοσύνθεση των κεντρικών πόλων (documentonews.gr, Συνέντευξη: Κατερίνα Αγγελιδάκη).

Η Μπλανς, κουβαλώντας σε μια βαλίτσα ό,τι έχει απομείνει από τα περασμένα μεγαλεία της, καταφθάνει στο μικροσκοπικό σπίτι της αδερφής της, Στέλλας, και του συζύγου της, Στάνλευ. Ο Στάνλεϋ είναι ένας βάρβαρος Πολωνός –τραυματισμένος από τον ρατσισμό – ο οποίος έχει μια ιδιαίτερα κακοποιητική σχέση με τη Στέλλα. Μια σχέση που χάνει την ισορροπία της όταν η Μπλανς εισχωρεί βίαια στο κάδρο του οικογένειάς τους. Η ασφυκτική στενότητα του διαμερίσματος, η σύνδεση της Στέλλας με τα δεσμά του παρελθόντος και η εισβολή της Μπλάνς στην προσωπική ζωή των δύο συζύγων θα πυροδοτήσουν την σύγκρουση μεταξύ της Μπλανς και του Στάνλεϊ, δύο εξαιρετικά έμπειρων χαρτοπαικτών σε ένα «Σταντ Εφτάφυλλο» με μεγάλο έπαθλο τη Στέλλα.

Το χειμαρρώδες «Λεωφορείο ο Πόθος» του Τενεσί Ουίλιαμς, μας παρασέρνει σε ένα λεπτό σύμπαν έτοιμο να σκιστεί από τη μανία των ηρώων για επικράτηση. Ένα έργο για τα ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου και την μετέωρη υπόσταση της ψυχής του. Ένας ύμνος στη φρίκη της μαγείας και της ψευδαίσθησης. Ένα ταξίδι στην τραυματισμένη νεότητα, την κατακρεουργημένη ενηλικίωση και τον τρόμο της ηλικιακής και ψυχικής φθοράς. Μια διένεξη ανάμεσα στην υπεροπτική λεπτότητα και την ωμή βαρβαρότητα, που αφήνει πίσω της τρεις ανθρώπους, των οποίων η ψυχή έχει υποστεί μια βίαιη αφαίμαξη. Ένα μαγευτικό παραμύθι γραμμένο με δάκρυα σαρωτικής πραγματικότητας…

Κομβικό σημείο για την έκβαση κάθε παρουσίασης του συγκεκριμένου έργου, είναι η επιλογή της Μπλανς Ντιμπουά, η οποία εδώ φωλιάζει στην στριβαρή μορφή της Αλεξίας Καλτσίκη. Από την πρώτη στιγμή που εμφανίζεται, κατεβαίνοντας νευρικά τα σκαλάκια της σκηνής και φορώντας το αγχώδες και ασταθές βλέμμα της Μπλανς μας προϊδεάζει για τη μαγική συνέχεια. Εκτελώντας με προθυμία μια ελεύθερη πτώση από το αεροπλάνο του ρομαντισμού και της αλαζονείας, η Αλεξία Καλτσίκη συγκρούεται βίαια στο βάλτο της απελπισίας, της ενοχής και της ευθραυστότητας. Μια Μπλανς που αδυνατεί να χωρέσει στο γήινο σώμα της, να συγχωρέσει τον υλικό ξεπεσμό της και να προσγειωθεί στη φρίκη της πραγματικότητας και που σαν μια σύγχρονη μαινάδα εξαπολύει όλη την υπεροχή της στον αγώνα με τον Στάνλεϊ.

Σε αντιδιαστολή με την εικόνα του μεγαλόσωμου γεροδεμένου βάρβαρου άνδρα, ο Στάνλεϊ του Άρη Μπαλή βρίσκει καταφύγιο στην φιγούρα ενός σατανικού μικροκαμωμένου κακοποιητή. Χρησιμοποιώντας το επαρμένο βλέμμα του νικητή και τη βαναυσότητα της τοξικής αρρενοπότητας του άξεστου ανθρώπου, μεταμορφώνεται σε σύμβολο της χυδαιότητας και της εκμετάλλευσης.

Η ευαίσθητη Στέλλα της Δήμητρας Βλαγκοπούλου καταδύεται επιτυχώς στο αρρωστημένο πάθος της ηρωίδας με τον Στάνλεϊ αλλά και στη συναισθηματική εξάρτηση της από τη αδερφή της. Παρ’ ολ’ αυτά, καταφεύγοντας ορισμένες φορές στην υπερβολική τρυφερότητα, δεν μας αφήνει να ανακαλύψουμε όλα τα τραύματα της ηρωίδας.

Ο Γιώργος Ζυγούρης συναρμολογεί τα κομμάτια ενός εσωστρεφούς Μιτς, του οποίου η άγρια πλευρά καλύπτεται κάτω από τα πέπλα μιας καταπιεστικής – για τον ίδιο – ευγένειας και ενσυναίσθησης. Ο Γιάννης Κοραβός παραμένει στην επιφάνεια της μικρής έκτασης του ρόλου του Στιβ, μη κατορθώνοντας να εισχωρήσει στο κλίμα της βαναυσότητας της ομάδας των ανδρών. Αντίθετα, η Ιωάννα Ραμπαούνη δημιουργεί με τη στάση του σώματος της αλλά και την αυστηρότητα του προσώπου της μια δυναμική Ευνίκη.

Το ασφυκτικά στενό, φτωχικό διαμέρισμα της οικογένειας Κοβάλσκι, το οποίο επιμελείται η Μαρία Πανουργιά, αποπνέοντας τη σήψη και υπογραμμίζοντας την έλλειψη ιδιωτικότητας των χαρακτήρων, διεγείρει το ηδονοβλεπτικό αίσθημα του θεατή, καθιστώντας τον, κατά κάποιον τρόπο συμμέτοχο της δράσης. Ευεργετικά λειτουργεί και η ιδέα του κήπου που φανερώνεται όταν η Μπλανς ξεσκίζει τον χαρτονένιο τοίχο για να οδηγηθεί στο ψυχιατρείο, βρίσκοντας πλέον τη λύτρωση στην αγκαλιά της ψευδαίσθησης μιας ουτοπίας.

Ο δρόμος του τραχέος ρεαλισμού που ακολουθεί ο Δημήτρης Καρατζάς, δημιουργεί ένα εφιαλτικό σύμπαν όπου ο κάθε ήρωας καταρρέει με τον δικό του μοναδικό τρόπο και επιδέχεται πολλές αναγνώσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι παραμερίζει το στίγμα της μαγείας, καθώς εφιστά την προσοχή μας στην γοητεία που έχει η εκδήλωση των σκοτεινών πτυχών της ανθρώπινης ψυχής. Μια οπτική που χρωματίζει με τις πιο μελανές αποχρώσεις τον σαρωτικό πόλεμο μεταξύ των αδηφάγων εγωισμών της Μπλανς και του Στάνλεϊ, χωρίς να αποφεύγει ορισμένες φορές το στοιχείο των υπερβολικών υστεριών.

Από την παράσταση, μένει χαραγμένη στη μνήμη μου η στιγμή που η Μπλανς αφήνει το χέρι τη Στέλλας, η οποία σκίζοντας τον χαρτονένιο τοίχο οδηγείτε στην λύτρωση. Η Στέλλα μένει παγωμένη στη θέση της στυλώνοντας το βλέμμα μπροστά, ενώ ο Στάνλεϊ τρέχει, αγκαλιάζει τα πόδια της και ζητάει να αντικρίσει την γυναίκα του, την παλιά Στέλλα. Μια σκηνή που με έβαλε σε αναρρώτηση σχετικά με τον νικητή της σύγκρουσης. Είναι άραγε η Μπλανς που βρίσκει το ονειροπόλημα που έψαχνε, έχοντας χάσει τα πάντα, ή ο Στάνλεϊ που χάνει τη Στέλλα που αγάπησε, νομίζοντας ότι βγήκε νικητής;

Σύνοψη

---

Ο σκληρός ρεαλισμός της ανάγνωσης του Δημήτρη Καρατζά βρίσκει καταφύγιο στη σπαρακτική ερμηνεία της Αλεξίας Καλτσίκη και στους σύνθετους συναισθηματικά καμβάδες των ηρώων του Τενεσί Ουίλιαμς.

Πηγή φωτογραφιών: elculture.gr, theatroproskinio.gr, athinorama.gr

---

Πληροφορίες παράστασης: «Λεωφορείο ο Πόθος» του Τένεσι Ουίλιαμς, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά στο Θέατρο Προσκήνιο

---