Ορέστεια του Στρίντμπεργκ | Κριτική Θεάτρου

hmerologio theatrou

3–5 λεπτά

«Στο τέλος θα νικήσει ο Αισχύλος, που πολύ πριν από τον Στρίντμπεργκ μάς είπε για τον κύκλο της ζωής που ξεκινάει από τον έρωτα, ο οποίος μετατρέπεται σε μίσος, το οποίο ενεργοποιεί την εκδίκηση, η οποία φέρνει τον φόνο, ο οποίος φέρνει τις τύψεις και τις ενοχές. Και αφού κατανοήσουμε τον Αισχύλο, θα πρέπει να μπούμε στον κόπο να διεισδύσουμε στους στίχους του τραγουδιού «Δανεικά», που προειδοποιούν εσένα, που έφυγες αεράτος και σίγουρος ότι δεν ήθελες το παραπάνω, που δεν άντεχε άλλο το είναι σου την τόση δέσμευση, ότι όλα ήταν δανεικά και ότι αναδρομικά πάντα έρχεται η ώρα που πληρώνουμε. Με λίγα λόγια, θα σε περιμένω στην επόμενη γωνία, μπορεί με τη μορφή καμηλοπάρδαλης, πάντως εγώ θα είμαι.» αναφέρει η Λένα Κιτσοπούλου μιλώντας για την παράσταση (lifo.gr, Συνέντευξη: Αργυρώ Μποζώνη).

© Πάτροκλος Σκαφίδας / Η Ευδοκία Ρουμελιώτη, ο Χρήστος Σαπουτζής και η Μαρία Μοσχούρη στους ρόλους της Άλις, του Έντγκαρ και της Τζένι αντίστοιχα .

Η συνειρμική «Ορέστεια του Στρίντμπεργκ» της Λένας Κιτσοπούλου, βασισμένη στα έργα «Η Πιο Δυνατή», «Ο Χορός του Θανάτου» και «Οι Δανειστές», δημιουργεί ένα ωμό κολλάζ πάνω στα ένστικτα επικράτησης και το τεράστιο «εγώ» των σύγχρονων ανθρώπων. Εδώ, η Κιτσοπούλου, αντλώντας τους τρεις βασικούς χαρακτήρες και την αρχική πλοκή του νέου της έργου από τον «Χορό του Θανάτου» του Στρίντμπεργκ – αξιοποιώντας ελάχιστα το υλικό των άλλων δύο έργων – εξετάζει την εξοντωτική πλήξη του γάμου, τη σαρωτική αλαζονεία και τη μανία για επιβίωση μέσω του διαμελισμού του ψυχισμού των άλλων. Με λίγα λόγια, επιδίδεται στην επισήμανση της γελοιότητας του ανθρώπου, μέσα από μια αυθόρμητη και φευγαλέα γραφή με ανάλαφρο χιούμορ που τη βοηθά στην ανάδειξη της τραγικότητας και στην εξυπηρέτηση της ανάγκης των χαρακτήρων να απεγκλωβιστούν από την “αρρώστια” της ύπαρξης.

*© Πάτροκλος Σκαφίδας / Όλοι οι συντελεστές της παράστασης επί σκηνής.*

Σε μια παράσταση με εξαιρετικά υψηλές τόσο σωματικές όσο και υποκριτικές απαιτήσεις, οι τέσσερις ηθοποιοί ανταποκρίνονται άριστα. Πιο συγκεκριμένα, μεταμορφωμένη σε μια Άλις που αμφιταλαντεύεται μεταξύ της στριντμπεργκικής υπερβατικής υπόστασης και της ανάλαφρης λαϊκότητας, η Ευδοκία Ρουμελιώτη μας μυεί σε ένα σύμπαν που εμπεριέχει όλο το φάσμα των οντολογικών ακροτήτων, κινούμενη από την απόλυτη απάθεια στις απελπισμένες κραυγές απόγνωσης. Μια πρωτότυπη προσέγγιση, που ανοίγει ένα καινούριο περισσότερο κωμικό πλαίσιο ανάγνωσης της ηρωίδας, διατηρώντας ταυτόχρονα το αλλόκοτο στοιχείο. Ο Χρήστος Σαπουντζής, πάντοτε συνεπής σε ό,τι αναλαμβάνει («Τα Μάτια Τέσσερα», «Ο Χρυσός Δράκος»), δημιουργεί έναν Έντγκαρ βίαιο, τυραννικό αλλά και «ανήσυχο καλλιτεχνικά»· έναν ήρωα που καταφεύγει στο χιούμορ σε μια απέλπιδα προσπάθεια να βγει από το συναισθηματικό τέλμα που βρίσκεται. Ο Χρήστος Μαλάκης, υποδυόμενος τον transgender Κουρτ, κρατάει τις ισορροπίες μεταξύ δράματος και κωμωδίας, συνθέτοντας έναν χαρακτήρα που ψάχνει την ταυτότητά του αλλά και τη θέση του σε σχέση με τα παιδιά του. Η Μαρία Μοσχούρη, δίνει μια χειμαρρώδη ερμηνεία, επιστρατεύοντας όλο το κωμικό της ταλέντο, συνθέτοντας μια ηρωίδα που θίγει το θέμα της ζωώδους και καταπιεσμένης επιθυμίας. Πολύ καλός στο μικρό ρόλο του είναι και ο Γιάννης Μπαριτάκης.

*© Πάτροκλος Σκαφίδας / Ο Χρήστος Σαπουτζής ως Έντγκαρ και η Μαρία Μοσχούρη ως Τζένι.*

Οι χλωμοί τόνοι του ξύλινου background της σκηνογραφίας της Μαγδαληνής Αυγερινού αγκαλιάζουν με τρυφερότητα την πλήξη των ηρώων, μέσα στο μουντό και αβάσταχτο κάδρο της ύπαρξης, δημιουργώντας παράλληλα μια εύστοχη αντίθεση με τις σκηνές μεγάλης έντασης του έργου.

Ακροβατώντας μεταξύ της ψυχρότητας και του γελοίου, η Λένα Κιτσοπούλου μας εισάγει σε έναν κόσμο με κύριο στόχο της να αφεθούμε στο συναίσθημα και όχι στην εξήγηση όσων βλέπουμε. Συνδεδεμένη πάντοτε με το συνειρμικό και αυθόρμητο στυλ γραφής της, σκηνοθετεί μια παράσταση που το χιούμορ απορρέει από τις αυξομειώσεις στην ταχύτητα του λόγου αλλά και το στοιχείο της υπερβολής. Κατ΄αυτόν τον τρόπο δημιουργεί ένα τολμηρό γκροτέσκο θέαμα, που με απόλυτη ειλικρίνεια φωτίζει κάποια ατάκτως ειρημένα κομμάτια του υποσυνειδήτου μας που ουρλιάζουν για ζωή ή έναν κόσμο κυριαρχικών ενστίκτων που δεν απέχει και πολύ από την σημερινή καθημερινότητα. Παρ’ όλα αυτά η συνεχόμενη υστερία σε κάποια σημεία στερεί από τη μαγεία αυτού του όμορφα χαοτικού σύμπαντος.

Σύνοψη

Μια τολμηρή, πυκνά ιδεολογική πρόταση της Λένας Κιτσοπούλου, βασισμένη κυρίως στον «Χορό του Θανάτου» του Στρίντμπεργκ, που αφήνει εκτεθειμένο τον θεατή στο συναίσθημα και εκτοξεύεται από τους τέσσερις ερμηνευτές που τα δίνουν όλα επί σκηνής.