«Εγώ στο έργο διαβάζω τη ζωή, όχι τον γάμο. Η ζωή φέρνει κοντά αυτούς τους δύο ανθρώπους. Συναντιούνται, ερωτεύονται, γοητεύονται ο ένας από τον άλλον, δένονται. Αυτό το δέσιμο αρχίζει και κακοφορμίζει για λόγους που έχουν σχέση με τη ζωή και τις εκπλήξεις που μας επιφυλάσσει, κατά κανόνα δυσάρεστες, σύμφωνα με τον Στρίντμπεργκ. Τα κυρίως θέματα του έργου είναι η έλλειψη αγάπης, για την οποία διψούν και οι δύο, με το τρίτο πρόσωπο να οξύνει αυτή τη δίψα – σε σημείο απόγνωσης. Είναι βαθιά στερημένοι από αγάπη. Γιατί δεν υπήρξε και ποτέ αγάπη με την έννοια της χριστιανικής αγάπης, και δεν μιλάω για θρησκοληψία ή με την εκκλησιαστική έννοια. Αλλά την αγάπη για την οποία μπορεί να θυσιαστεί κάποιος για κάποιον άλλον. Το άλλο θέμα είναι ο φόβος του θανάτου.» αναφέρει ο Γιάννης Χουβαρδάς μιλώντας για το έργο του Στρίντμπέργκ (tovima.gr. Συνέντευξη: Μυρτώ Λοβέρδου).

Η Άλις και ο Έντγκαρ έχοντας διανύσει αρκετά χρόνια κοινής ζωής, περιμένουν μαρτυρικά τον εορτασμό της αργυρής τους επετείου. Σε αυτό το διάστημα, προσπαθώντας να θεραπεύσουν την ανίατη πλήξη τους, επιδίδονται επιτυχώς στο να κατασπαράσσουν τις σάρκες τους, καρτερώντας υπομονετικά το επόμενο θύμα τους. Τότε θα εμφανιστεί στην πόρτα τους ο κουμπάρος και στενός φίλος τους Κούρτ, η παρουσία του οποίου θα πυροδοτήσει εκ νέου τoν αλληλοσπαραγμό των συζύγων, θέτοντας ως έπαθλο αυτή τη φόρα την αγάπη και την εύνοιά του. Δύο βαμπίρ που διεκδικούν την τρυφερότητα και την προσοχή που έχει στερήσει ο ένας από τον άλλον, μένοντας άπραγοι τόσα χρόνια μπροστά στη στασιμότητα της ίδιας τους της ύπαρξης. Ένα αρρωστημένο παιχνίδι μεταξύ συντρόφων με στόχο την μετάδοση της “νόσου” σε όποιον εισέρχεται στη δική τους ύπουλη κόλαση. Άνθρωποι που προσπαθούν απεγνωσμένα να παρατείνουν το ταξίδι τους προς το θάνατο, καταφεύγοντας στην σταδιακή αφαίμαξη των περιστασιακών επισκεπτών τους. Όμως τελικά είναι εφικτή η διαφυγή από μια κόλαση της οποίας την ζεστασιά απολαμβάνουμε καθισμένοι αναπαυτικά στις πολυθρόνες μας;

Ο σκωπτικός «Χορός του Θανάτου» του Αύγουστου Στρίντμπεργκ, εξετάζοντας τη λεπτή ισορροπία μεταξύ αγάπης και μίσους, εξάρτησης και συζυγικής αφοσίωσης, δοκιμάζει τα όρια των ανθρώπινων σχέσεων, αφήνοντας ταυτόχρονα μια αιχμή για το κλίμα συνενοχής που πλανάται μεταξύ των συντρόφων. Μια μαεστρικά στημένη παγίδα με στόχο τα ανυποψίαστα θύματα που φιλοξενούνται στους κόλπους της κόλασης της Άλις και του Έντγκαρ. Παράλληλα, χρησιμοποιώντας ένα εκλεπτυσμένο και ζωηρό χιούμορ αναμεμειγμένο με ένα σκληρά ρεαλιστικό τοπίο, φανερώνει τον ανθρωποφαγικό χαρακτήρα των σχέσεων στο στάδιο της αναπόφευκτης κατάρρευσης, όταν η αρρωστημένη αλληλεξάρτηση συγκολλά πιο δυνατά το ζευγάρι, απ’ ό,τι το χωρίζει η επιθυμία του καθενός να ζήσει ευτυχισμένος.

Με γερμένο το σώμα της στον καναπέ, μας υποδέχεται στον χώρο η λευκή παρουσία της Άλις, την οποία φιλοξενεί η αέρινη Έλενα Τοπαλίδου. Χορεύοντας με τη φωνή της πάνω στο κείμενο αλλά και με την έντονη σωματικότητά της πάνω στη σκηνή, δημιουργεί μια ρυθμική υπερβατική φιγούρα, που εισχωρεί με μανία στο παιχνίδι της επικράτησης. Μια παρουσία αιθέριου κυνισμού που καταδύεται στα βάθη της ύπαρξης, ανασύροντας το κουφάρι της εκδίκησης σε μια απέλπιδα προσπάθεια να βγει από την αδιαφορία της συμβίωσης. Ο Έντγκαρ του Σίμου Κακάλα συνθέτει μια δωρική μορφή, που μεταλλάσσεται άλλοτε στον παθητικό ανήμπορο σύζυγο και άλλοτε στον βίαιο δυνάστη της συζύγου του· έναν χαρακτήρα που κινείται στην κόψη του ξυραφιού μεταξύ του αφηρημένου και του ρεαλιστικού στοιχείου. Ο Χάρης Φραγκούλης, ως Κουρτ, ανταποκρίνεται με σβελτάδα και γρήγορα αντανακλαστικά στην μυστηριώδη και εύθραυστη φύση ενός ήρωα που θαλασσοδέρνεται στο πέλαγος του διογκωμένου “εγώ” των θηριωδών ειδώλων των δύο συντρόφων.

Κάτω από το ημίφως των δύο πορτατίφ, δεσπόζουν οι επιβλητικές σιλουέτες των δύο συζύγων. Έπιπλα σε διατάξεις που αντιπροσωπεύουν την αδιαφορία, τη ρήξη αλλά και τον συμβιβασμό των ηρώων με τη δική τους κόλαση υπηρετούν απόλυτα τη σημειολογική διάθεση του κειμένου του Στρίντμπεργκ, διατηρώντας ταυτόχρονα το αίσθημα καλαισθησίας της παράστασης (Σκηνικά: Θάλεια Μέλισσα). Ορμώμενη από τη βόρεια ψυχρή αύρα, η Ιωάννα Τσάμη δημιουργεί, με τα κοστούμια της, σαφή περιγράμματα γύρω από το αιμοσταγές προφίλ των χαρακτήρων.

Με την πάντοτε ιδιαίτερη οπτική του, ο Γιάννης Χουβαρδάς μας προσφέρει ακόμα μία παράσταση μαγευτικής ατμόσφαιρας, με έμφαση στο αλλόκοτο και υπερβατικό στοιχείο. Μια προσέγγιση με βαθύ στοχασμό, που εστιάζει περισσότερο στην ενσωμάτωση του Κουρτ στο κοινό. Επίσης το εκκωφαντικό τέλος, καθηλώνοντας τους τρεις ήρωες στις θέσεις τους, συγκεντρώνει όλη την ουσία και την απόγνωση του έργου στη φράση “Διαγραφή και συνεχίζουμε”. Σύμμαχός του στο εγχείρημα αυτό είναι και ο Κάρολ Γιάρεκ που με τους αινιγματικούς φωτισμούς του, καλλιεργεί ένα εφιαλτικό περιβάλλον εφάμιλλο της κόλασης των ηρώων. Ωστόσο, ο σκηνοθέτης ειδικά στην αρχή αφήνει την εικόνα να επισκιάσει τον λόγο, παραμελώντας σε ορισμένα σημεία τα συγγραφικά εργαλεία, που προσφέρονται από τον ίδιο τον Στρίντμπεργκ αλλά και από
την καλογραμμένη μετάφραση της Έρις Κύργια. Επιπλέον η επιλογή της επέκτασης της δράσης σε όλο το χώρο της αχανούς σκηνής αποσπά την προσοχή του θεατή από το κλίμα του έργου.

Σύνοψη

---

Οι ερμηνείες υψηλής ακρίβειας και η επιβλητική ατμόσφαιρα της ανάγνωσης του Γιάννη Χουβαρδά εξομαλύνουν τις αδυναμίες της ίδιας της σκηνοθεσίας, στον τομέα της εξισορρόπησης εικόνας και λόγου, σε μια παράσταση όπου η αφοπλιστική βαρβαρότητα μπλέκεται γλυκά με την αρρωστημένη επιθυμία.

Πηγή φωτογραφιών: monopoli.gr

---

Πληροφορίες παράστασης: «Ο Χορός του Θανάτου» του August Strindberg, σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

---