Δημοσιευμένο το 1499, το έργο του Φερνάντο Ντε Ρόχας, “Θελεστίνα”, ορμώμενο από το στοιχείο της ιλαροτραγωδίας, καταδύεται στα βάθη της αρχέγονης επιθυμίας και της λαίμαργης απληστίας. Στη βάση του κειμένου μια εύκολα αντιληπτή ιστορία, τον πυρήνα της οποίας αποτελεί το ερωτικό ειδύλλιο του Καλίστο και της Μελιβέας. Ως απότοκο της αδυναμίας του να διαχειριστεί την απόρριψη της αγαπημένης του Μελιβέας, ο Καλίστο, μετά από παρότρυνση του υπηρέτη του Σεμπρόνιο, απευθύνεται στην πανούργα προξενήτρα, πρώην πόρνη και προαγωγό, Θελεστίνα. Από το σημείο αυτό, παίρνουν τη σκυτάλη οι ίντριγκες και οι υπόγειες συμφωνίες, θέτοντας σε τροχιά το τρένο της λύτρωσης. Με κεντρικό άξονα τη σάτιρα, το έργο καυτηριάζει τις δυσειδαιμονίες του 15ου αιώνα στην Ισπανία, μιλάει για την παθιασμένη ερωτική έλξη αλλά και για το αίσθημα της απελευθέρωσης σε μια μεσαιωνική κοινωνία.

Ο σκηνοθετικός φακός του Αστέριου Πελτέκη προσηλώνεται στο διονυσιακό και σατιρικό στοιχείο του έργου. Αν και πρόκειται για μια ιλαροτραγωδία, παρατηρούμε ότι οι δραματικές σκηνές μένουν στην επιφάνεια ενός μελοδραματισμού, γεγονός που οδηγεί και στον παραγκωνισμό της απόπειρας ενσωμάτωσης του επίκαιρου κοινωνικού σχολίου σχετικά με τη θέση της γυναίκας. Από την προσθήκη αυτή, διασώζεται μόνο το συγκινητικό φινάλε, το οποίο μένει αιωρούμενο, αν λάβουμε υπόψη ότι η ασθενής ατμόσφαιρα δεν κατορθώνει να αναδείξει τον προβληματισμό πάνω στην εμπορευματοποίηση του γυναικείου σώματος και της καταπιεσμένης σεξουαλικής ορμής του. Άστοχη κρίνεται και η παρουσία των αφηγητών, οι οποίοι δεν αξιοποιούνται για την εξιστόρηση των γεγονότων που συμβαίνουν στο παρασκήνιο, αλλά για τη λεπτομερή περιγραφή αυτών που θα επακολουθήσουν, στερώντας από τον θεατή το στοιχείο της έκπληξης.

Αρωγός στην ανάδειξη της κωμικής υφής του κειμένου είναι η κεντρική ερμηνεία της Ελισάβετ Κωνσταντινίδου, η οποία έρχεται να “κουμπώσει” με τη χειμαρρώδη προσωπικότητα της δαιμόνιας Θελεστίνα. Συνοδοιπόροι της, η Χρύσα Ρώπα, ως Ελίσια, η οποία με την σπιρτάδα της, προσθέτει στον ρόλο μια γοητευτική ανατροπή και η Αλεξάνδρα Παλαιολόγου που σκιαγραφεί μια Αρεόυσα σφύζουσα από ερωτισμό. Καίριες επιλογές αποτελούν και οι Δημήτρης Μορφακίδης και Θάνος Κοντογιώργης στους ρόλους των πονηρών υπηρετών του Καλίστο, Πάρμενο και Σεμπρόνιο αντίστοιχα. Περνώντας στα τραγικά πρόσωπα της Μελιβέας και του Καλίστο, ο Γιώργος Κολοβός και η Τατιάνα Μελίδου χάνουν το στοίχημα της αποτύπωσης του παθιασμένου έρωτα, λόγω της αδύναμης χημείας που επικρατεί μεταξύ τους. Ικανοποιητικά ανταποκρίνονται στους μικρότερους σε έκταση ρόλους οι Ζωή Ευθυμίου, Χριστίνα Κωνσταντινίδου, Μίλτος Σαμαράς, Εύη Σαρμή, Ελευθερία Τέτουλα και Ταξιάρχης Χάνος.

Αέρινη σκηνογραφία, στην καρδιά της οποίας δεσπόζουν οι επιβλητικές δημιουργίες Ελλήνων εικαστικών, συνθέτει το μεσαιωνικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο κινούνται οι ήρωες, σηματοδοτώντας ταυτόχρονα και την μετάβαση της δράσης από τον ένα χώρο στον επόμενο. Σε παρόμοια κλίμα κινούνται και τα κοστούμια του Νίκου Χαρλαύτη, ενσωματωμένα στον κοινωνικό περίγυρο της εποχής.

Συμπέρασμα

---

Ο Αστέριος Πελτέκης, επικεντρωμένος στο διονυσιακό και εκστατικό στοιχείο, παραδίδει μια παράσταση από την οποία απουσιάζει η συνοχή ως προς την ανάδειξη του κοινωνικού σχολίου που ο ίδιος επιχειρεί να προσθέσει. Βασικό ατού της παράστασης αποτελεί η ερμηνεία της Ελισάβετ Κωνσταντινίδου, η οποία παλεύει να αντισταθμίσει τη χαμηλή σκηνική «θερμοκρασία» της συγκεχυμένης σκηνοθεσίας.

Πηγή φωτογραφιών: more.com

---

Πληροφορίες παράστασης: «Θελεστίνα» του Φερνάντο ντε Ρόχας, σε απόδοση κειμένου και σκηνοθεσία Αστέριου Πελτέκη, στο Θέατρο ΗΒΗ

---