---

Η “Αντιγόνη” του Σοφοκλή, με χροιά πάντα επίκαιρη, αναζητά μέσα από την ενδοοικογενειακή σύγκρουση Αντιγόνης-Κρέοντα το άγιο δισκοπότηρο μιας αρχέγονης συλλογικής δικαιοσύνης. Με πυρήνα του έργου την αδιάλλακτη απόφαση της Αντιγόνης να θάψει τον νεκρό αδελφό της, παρά την αυστηρή απαγόρευση του Κρέοντα, ο Σοφοκλής καυτηριάζει την ύβρη της εξουσίας μπροστά στον άγραφο θεϊκό νόμο· μια ύβρη πίσω από την οποία κρύβεται η ανικανότητα της αποδοχής της ανθρώπινης θνητότητας. Η αντίσταση που ασκεί η Αντιγόνη γίνεται η φωνή ενός αγανακτισμένου, καταπιεσμένου λαού, αλλά και μια πρωτογενής εσωτερική ανάγκη που πηγάζει από την επιθυμία του ύστατου αποχαιρετισμού των αγαπημένων μας προσώπων. Ένας ύμνος στη γυναικεία χειραφέτηση και την ανθρώπινη ελευθερία, μια κραυγή για όλους τους αδύναμους που δεν μπόρεσαν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους.

Διατηρώντας την δυναμική του αρχαίου κειμένου, η μετάφραση της Παναγιώτας Πανταζή παραδίδει στο κοινό την ιστορία με σαφήνεια, χωρίς να παραμελεί την ποιητικότητα του λόγου του Σοφοκλή. Σκηνοθετικά, ο Θέμης Μουμουλίδης – ο οποίος έχει καταπιαστεί άλλες τέσσερις φορές με το συγκεκριμένο έργο – επενδύει αυτή τη φορά σε μια σύγχρονη ανάγνωση των προβληματισμών του έργου. Μέσα από αυτό το πρίσμα, η σκιά του μιλιταρισμού και του ολοκληρωτισμού που βαραίνει τον δημόσιο βίο μεταμορφώνεται σε έναν πύρινο, αυτοκαταστροφικό κλοιό· έναν κλοιό έτοιμο να καταπιεί και τους ίδιους τους κυβερνώντες, που γίνονται έρμαια της αλαζονείας και της λαίμαργίας τους. Το παλάτι των Λαβδακιδών μετατρέπεται σε νεκροτομείο (Σκηνικά: Μικαέλα Λιακατά), προοικονομώντας την αιματηρή κατάληξη των γεγονότων και φωτίζοντας, ταυτόχρονα, την ηθική και πολιτική σήψη της κοινωνίας. Η έντονη κινησιολογία καθ’ όλη την διάρκεια την παράστασης – την οποία επιμελείται η Πατρίσια Απέργη – ενώ αναδεικνύει ορισμένες πτυχές της σκηνοθετικής οπτικής, στο μεγαλύτερο μέρος της λειτουργεί επιβαρυντικά, δυσχεραίνοντας τόσο την εμβάθυνση στην εσωτερικότητα του έργου όσο και την πλήρη αφομοίωση της μαγείας του κειμένου από το κοινό.

Η Λένα Παπαληγούρα, ως Αντιγόνη, ενσωματώνοντας το χειμαρρώδες αίσθημα και τον παρορμητισμό στην ερμηνεία της και αποφεύγοντας τη στομφώδη εκφορά λόγου, σκιαγραφεί μια προσγειωμένη και αρχέγονη φιγούρα – σύμβολο, μια γυναίκα που διεκδικεί με παρρησία, κόντρα σε κάθε εξουσία, τη δικαίωση του νεκρού αδελφού της. Ο Μελέτης Ηλίας, επικεντρωμένος στη μετάπτωση του ήρωα από την κραταιά αυταρχική φιγούρα στην απογυμνωμένη θνητή μορφή, συνθέτει έναν Κρέοντα που γκρεμίζεται από το βάθρο της υπεροψίας και της παντογνωσίας, ξεσκεπάζοντας στο φινάλε το ανθρώπινο σαρκίο του. Η Λίλα Μπακλέση ενσαρκώνει με φυσικότητα και σύνεση τον ρόλο της Ισμήνης, αναδεικνύοντας τον αλληγορικό χαρακτήρα της ηρωίδας, η οποία μεταμορφώνεται στη φωνή της λογικής που συγκρατεί, ως ένα βαθμό, την εκρηκτικότητα της Αντιγόνης. Ο Μιχάλης Οικονόμου, φορώντας ένα γήινο και ευάλωτο προσωπείο, αποτυπώνει με διαύγεια τόσο τον φόβο όσο και το αίσθημα υποταγής μπροστά στη βούληση του βασιλιά. Αποκάλυψη αποτελεί η ερμηνεία του Γιώργου Νούση (Αίμωνας), του οποίου η ειλικρίνεια προσδίδει ιδιαίτερο βάρος στη ρήξη του ήρωα με τον πατέρα του, με τον ρόλο του να λειτουργεί σαν προάγγελος του ζοφερού τέλους στο υποσυνείδητο του Κρέοντα. Επιβλητικός είναι ο Τειρεσίας της Ιφιγένειας Καραμήτρου, δυναμικοί – χωρίς να παραμελούν το συναισθηματικό βάρος των δυσάρεστων ειδήσεων που μεταφέρουν – εμφανίζονται η Ιώβη Φραγκάτου και ο Βαγγέλης Σαλευρής στους ρόλους του Άγγελου και του Εξάγγελου, συγκινησιακά φορτισμένη η παρουσία της Ευρυδίκης της Λένας Μποζάκη, ενώ ο Θανάσης Δόβρης ενσαρκώνει με εγκράτεια και λιτότητα τον ρόλο του Πρώτου Πολίτη.

Συμπέρασμα

---

Οι δυνατές ερμηνείες και η σύγχρονη ματιά του Θέμη Μουμουλίδη αντισταθμίζουν τις επιπτώσεις της επιβαρυντικής κινησιολογίας. Παράλληλα, αναδεικνύεται η διαχρονικότητα των προβληματισμών του Σοφοκλή, επιβεβαιώνοντας τη δύναμη της τραγωδίας να συνομιλεί αδιάκοπα με το παρόν.

Πηγή φωτογραφιών: kulturosupa.gr

---

Πληροφορίες παράστασης: «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη, ξεκινά περιοδεία σε επιλεγμένα ανοιχτά θέατρα ανά την Ελλάδα

---